کبادی از سازمانی سخن میگوید که تعطیلی نمیشناسد، از مردان و زنانی که در هر ساعت از شبانهروز آمادهاند جان خود را برای نجات دیگران سپر کنند. از تلاش بیوقفه نیروهایی میگوید که در سختترین شرایط در کنار مردم ایستادهاند: «هر لحظه ممکن است یکی از هموطنانمان در هر نقطه کشور نیاز به امداد داشته باشد و باید در کوتاهترین زمان ممکن به آنجا برسیم. سازمان امداد و نجات در خط مقدم عملیاتهای امدادی هلالاحمر قرار دارد. این سازمان مرکزی است که بهصورت ۲۴ ساعته در تمام ایام سال، از نوروز تا سایر مناسبتهایی که بسیاری از مردم در کنار خانوادههایشان هستند، فعال است.»
او با اطمینان درباره آمادگی نیروها میگوید و این را بخشی از فرهنگ سازمانی هلالاحمر میداند که در سختترین شرایط نیز متوقف نمیشود.
۸۶ هزار داوطلب امدادی
کبادی با تأکید بر اینکه سرمایه اصلی جمعیت هلال احمر، مردم هستند، نه تجهیزات و ساختمانها، توضیح میدهد که شبکه گسترده امداد و نجات کشور اکنون حدود ۸۶ هزار داوطلب امدادی دارد؛ داوطلبانی که در ۱۷ رسته عملیاتی سازماندهی شدهاند و آموزشهای تخصصی را گذراندهاند. بخشی از این نیروها بهصورت دائمی در پایگاههای امداد فعالند و بخشی دیگر بهعنوان نیروی ذخیره و احتیاط در زمان بحرانها با اعلام فراخوان وارد عمل میشوند.
کبادی از این نیروها نهتنها بهعنوان امدادگران، بلکه بهعنوان «سرمایههای انسانیِ مقاوم و متعهد» یاد میکند؛ افرادی که زیر پرچم هلال احمر، داوطلباند تا به جای انتظار برای کمک، خودشان دست یاری به سوی دیگران دراز کنند.
از ساماندهی نیروها تا تحول در پایگاهها
معاون عملیات سازمان امداد و نجات جمعیت هلالاحمر، در ادامه، از تحول بزرگ سالهای اخیر در ساختار انسانی و عملیاتی سازمان سخن میگوید؛ تحولی که به گفته او از دوره ریاست دکتر کولیوند آغاز شد: «تا پیش از سال ۱۴۰۰ در برخی پایگاهها با مشکلاتی مواجه بودیم؛ اما با حمایت ریاست جمعیت و دولت، جذب نیرو، بیمه و ساماندهی امدادگران اتفاق افتاد. نیروهای متخصص و آموزشدیده حالا در پایگاهها حضور دارند و همین باعث ارتقای کیفی و کمی خدمات ما شده است. این تحول بزرگ نهتنها کیفیت پاسخگویی را در حوادث بهبود داده، بلکه سطح آمادگی نیروها را در سراسر کشور بالا برده است. این حمایتها واقعاً کمک کرد تا بتوانیم خدمتگزاران بهتری برای مردم باشیم و اعتماد عمومی را بیش از پیش جلب کنیم.»
کبادی از این تغییرات، بهعنوان اقدامی تاریخی یاد میکند که جایگاه هلال احمر ایران را در ابعاد ملی و بینالمللی ارتقا داده است: «بسیاری از عزیزانی که سالها بهعنوان امدادگر با ما همکاری میکردند، در این روند بهصورت رسمی جذب شدند. این موضوع باعث ارتقای کیفی خدمات و بهبود وضعیت منابع انسانی شد. نیروهای متخصص در هر رسته جذب شدند تا بتوانند دانش و مهارت خود را در صحنه عملیات بهکار بگیرند. این تحول نتیجه تلاش مشترک مدیریت عالی جمعیت، دستگاههای حمایتکننده و دولت جمهوری اسلامیبود؛ حرکتی که زمینهساز شد تا امروز هلالاحمر در سطح ملی و بینالمللی، در قلههای خدمت قرار گیرد.»
حضور پررنگ بانوان
در ادامه، صحبت به حضور بانوان در مأموریتهای امدادی میرسد؛ موضوعی که کبادی با افتخار از آن یاد میکند. او اشاره میکند که مأموریتهای امداد و نجات بهطور طبیعی حوزهای دشوار و بهظاهر مردانه است، اما طی سالهای اخیر، حضور زنان در عرصههای مدیریتی و عملیاتی نیز بهشدت پررنگ شده است: «در نظام جمهوری اسلامی ایران، بانوان در همه عرصهها نقش دارند و این نقشآفرینی برای هیچکس پوشیده نیست. در سازمان امداد و نجات هم دیدیم که این ظرفیت عظیم باید جدی گرفته شود. امروز در مراکز کنترل و هماهنگی عملیات در سراسر کشور، بانوان امدادگر بهصورت فعال حضور دارند. آنها اعضای تیمهای «توانا» یا همان تیمهای واکنش سریع بانوان هستند که در تمامی مراکز استانها راهاندازی شدهاند. این بانوان توانمند از سراسر کشور آمدهاند و دارای دانش و تخصص ارزشمندی هستند. دورههای ملی و بینالمللی بسیاری برایشان برگزار شده؛ از آموزشهای تخصصی در مدیریت اردوگاههای اسکان اضطراری تا دورههای حمایت روانی و ساختار پاسخگویی اضطراری. در بسیاری از مأموریتها شاهد بودهایم که حضور بانوان در تیمهای تخصصی توانسته آرامش و اعتماد را به خانوادههای حادثهدیده بازگرداند.»
به باور کبادی، نگاه دقیق، حساسیت انسانی و روحیه ارتباطگر بانوان امدادگر سبب شده است تا در بسیاری از بحرانها، آنان نقش کلیدی در مدیریت فضاهای آسیبپذیر مانند اردوگاهها یا خانوادههای آسیبدیده ایفا کنند.
امداد و نجات؛ وظیفهای بیپایان
کبادی از چشماندازی سخن میگوید که در آن، سازمان امداد و نجات نهتنها پاسخگوی بحرانها، بلکه الگوی آمادگی و آموزش برای جامعه است: «ما وظیفه داریم کیفیت خدمت خود را بالا ببریم، نیروی انسانی را حرفهایتر کنیم و از ظرفیت داوطلبان برای توسعه فرهنگ امداد بهره ببریم. آینده هلالاحمر، آیندهای مردمی است؛ همانگونه که از ابتدا بوده است. ما در سازمان امداد و نجات برای این هستیم که امید را زنده نگهداریم. هر جا که جان انسانی در خطر باشد، آنجا برای ما آغاز خدمت است.»
تعهد لجستیکی
سازمان امداد و نجات هلال در دوره اخیر شاهد یک جهش کیفی در زیرساختها بوده است. معاون عملیات سازمان امداد و نجات، در تشریح این تحولات تأکید میکند که حضور و مدیریت دکتر کولیوند در رأس جمعیت، زمینهساز ایجاد یک تحول لجستیکی بزرگ شده است که عملیاتها را از منظر پشتیبانی، به طور چشمگیری سهل و آسان کرده است.
به گفته کبادی، تمرکز اصلی بر ارتقاء توان عملیاتی در سختترین شرایط محیطی بوده است. او با اشاره به فرسودگی ناوگان در گذشته، اعلام میکند که در حال حاضر تمامیپایگاهها و مراکز عملیاتی به خودروهای روز دنیا تجهیز شدهاند. این نوسازی صرفاً کمّی نبوده، بلکه توانایی ارائه خدمات کیفی در سختترین اقلیمهای ایران، از کوهستان تا طوفانهای شن، را تضمین کرده و سرعت پاسخگویی را در حوادث به طرز محسوسی افزایش داده است.
عملیات های هوایی
در حوزه عملیات هوایی، که همواره با جان انسانها و سرمایههای ملی گره خورده است، کبادی به آمار ناوگان بالگردی اشاره میکند و میگوید که شبکه هلال احمر در حال حاضر حدود ۱۷ فروند بالگرد عملیاتی در اختیار دارد. در کشورهایی مانند نپال، کوهنوردان حرفهای برای پوشش هزینههای پشتیبانی بالگرد ناچار به خرید بیمههای ریسکی با مبالغ بسیار بالا هستند. در حالی که جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران، تمامی این خدمات فنی و بسیار گرانقیمت را به صورت رایگان به مردم ارائه میدهد.
کبادی توضیح می دهد که اعزام بالگرد برای مأموریتهای تخصصی، نیازمند کارشناسی دقیق است و شرایط ایمنی پرواز بر همه چیز اولویت دارد. نباید انتظار داشت بالگرد هلال احمر به صورت خودکار برای هر نیازی اعزام شود. البته انتقال مصدومان و مجروحانی که نیاز به مراقبتهای ویژه پزشکی مانند ایست قلبی دارند، وظیفه قانونی سازمان اورژانس کشور و وزارت بهداشت است.
حفظ زمان طلایی پاسخگویی
در قلب عملیاتهای امداد و نجات کشور، جایی که پوشش جمعیت هلال احمر در اقصی نقاط و دورافتادهترین محورهای صعبالعبور گسترده شده، معاون عملیات سازمان به تشریح دیدگاههای خود در خصوص تعامل با سایر نهادهای امدادی و انتظارات عمومی میپردازد. در کانون فعالیتهای امدادی، تأکید بر وجود تعامل بسیار بالایی میان هلال احمر، اورژانس کشور و سایر دستگاههای امدادرسان قرار دارد. با وجود کمبودهای بالقوه در پوشش کامل جغرافیایی، حضور گسترده جمعیت در دورترین نقاط، جمعیت را وادار به استقرار حتی یک دستگاه آمبولانس برای پشتیبانی و حفظ زمان طلایی پاسخگویی میکند؛ امری که صرفاً از رسالت انسانی و تعهد به مردم ناشی میشود و فراتر از محدودیتهای قانونی است.
آمادگی برای زمستان
با نزدیک شدن به فصل سرما، برنامهریزی برای طرح ملی امداد و نجات زمستانه از دو ماه پیش آغاز شده و ظرفیتهای جدیدی وارد چرخه عملیاتی خواهند شد. کبادی این موضوع را اینطور توضیح می دهد: «با فرارسیدن فصل سرما، آمادگیها برای طرح امداد و نجات زمستانی از دو ماه پیش آغاز شد. ما بر اساس برآورد ریسک و شناسایی محیطهای مخاطرهآمیز، از کلیه استانها درخواست کردیم تا نیازهای خود را در محورهای مواصلاتی و گردنههای برفگیر اعلام کنند. در پی این ارزیابی، برای طرح امداد و نجات زمستان امسال، ۹۸ پست امداد و نجات در نقاط بحرانی مستقر خواهد شد تا در صورت انسداد مسیرها، تیمهای ما بتوانند با حداکثر سرعت واکنش نشان دهند.»
مدیریت تماسهای اضطراری
معاونت عملیات به شدت از شهروندان درخواست کرد که شمارههای اضطراری امدادی اورژانس، آتشنشانی، ۱۱۲ هلال احمر را اشغال نکنند. حجم بالای تماسها، اپراتورها را در تحلیل و ارجاع اطلاعات دچار مشکل میکند و این امر موجب تأخیر در اعزام نیرو میشود. هشدار داده شد که تماسهای غیرضروری، جان انسانهایی را که در آخرین لحظات عمر خود هستند به خطر میاندازد، چرا که مشاوره تلفنی در مواردی مانند خفگی یا ایست قلبی، میتواند نجاتبخش باشد.
ترسیم فضای عملیات ۱۲ روزه
۱۲ روز عملیات، ۱۲ درس ایثار بود که شهدا و امدادگران ما به ما آموختند: «گستردگی فعالیت ما در آن ۱۲ روز عملیات، بسیار زیاد بود؛ آن ۱۲ روز برای ما، ۱۲ شبیهسازی از ایثارگری، رشادت، شهادت، فداکاری و عشق خدمت به هموطنانمان و دفاع از آب و خاک بود؛ هر ثانیه آن، هزاران هزار درس از عشق و معرفت به مردم این سرزمین به همراه داشت. من در این ۱۲ شبانهروز، تیمهای عملیاتی را سازماندهی میکردم و به مناطق عملیاتی در سراسر کشور اعزام مینمودم.»
روایت ایثار نسل جدید و نیروهای مرکز کنترل
نسل جدید ما در قلب عملیات، یادآور رشادتهای جنگ تحمیلی بودند: «چیزی که برای من بسیار جالب توجه بود، نقشآفرینی نسل جدید ما بود؛ عزیزانی که شاید جنگ تحمیلی را ندیدهاند و فقط شنیدهاند، اما کارهایی میکردند که ما را یاد ۸ سال دفاع مقدس میانداخت. نیرویی جوان در مرکز کنترل هماهنگی عملیات ما بود که شب و روز کنار لپتاپش، پیامها را دریافت و اطلاعات و دیتا را با فرماندهان عملیات تبادل میکرد. او حتی برای استراحت هم از کنار صندلیاش دور نمیشد و پدر و مادرش برای دیدنش به سازمان میآمدند؛ این برای من بسیار تأثیرگذار بود.»
“معاشقه” با شهادت در خط مقدم
امدادگران ما در خط مقدم، نه امدادرسانی که ‘معاشقه’ میکردند و با عشق به شهادت پیش میرفتند: «عزیزانی که از استانها به تهران میآمدند؛ خانوادهها با علم به اینکه فرزندشان به خط مقدم میرود، با عشق او را بدرقه میکردند. آنچه در بچههای ما موج میزد، ترسی از گلوله و آتش و بمب نبود. صادقانه بگویم، امدادرسانی نمیکردند؛ به نظر من، آنها «معاشقه» میکردند؛ به عشق خدمت و به قصد شهادت به میان حادثه میرفتند و هیچ چیز را نمیدیدند. من صحنههایی را دیدم که موج انفجار را میدیدی، اما امدادگر از پناهگاه بلند میشد و به سمت صحنه حادثه میدوید.»
نوید تجهیزات نوین
تجهیزات تخصصی روز، نویدبخش ارتقاء توان عملیاتی هلال احمر پس از سالهاست: «خبر خوش و امیدبخش برای جمعیت هلال احمر در مسیر حمایتهای ریاست جمعیت و دولت جمهوری اسلامی محقق شده است. یکی از اتفاقات بسیار خوب، ارتقاء توان لجستیکی بود که با الحاق ناوگان جدید خودروهای عملیاتی و آمبولانسها میسر شد. خبر خوب دیگر، که پیشتر محقق شد، جذب بسیار عالی منابع انسانی بود. اما اتفاق بسیار ارزشمند اخیر، تجهیز جمعیت هلال احمر به تجهیزات تخصصی امداد و نجات روز است. پس از جنگ تحمیلی، نیاز مبرمیبه نوسازی تجهیزات و استفاده از فناوریهای نوین احساس میشد. خوشبختانه، با حمایتهای صورت گرفته، تجهیزات بسیار ارزشمندی در قالب تجهیزات تخصصی امداد و نجات، تجهیزات فنی و گروهی، و تجهیزات ایمنی فردی برای امدادگران و نجاتگران خریداری شده و اکنون در مرحله توزیع هستند.»
شبکه پهپادی و آمادگی انبارهای امدادی
شبکه پهپادی، هوشمندی عملیات ها را افزایش خواهد داد: «یک نکته بسیار حائز اهمیت دیگر، راهاندازی شبکه پهپادی جمعیت هلال احمر است. شبکه پهپادی ما در عملیاتهای جستجو و دریافت اطلاعات محیطی، که منجر به تسریع عملیات نجات میشود، بسیار ارزشمند و تاثیرگذار خواهد بود. در نهایت، در بسته کامل شبکه امداد کشور، وضعیت انبارهای امدادی و ذخایر ما در بالاترین سطح آمادگی قرار دارد. این یک اتفاق بزرگ است که شبکه امداد و نجات ما میتواند در هر نقطهای از کشور که نیاز باشد، اقلام زیستی و امدادی را در سریعترین زمان به دست نیازمندان برساند.»
سیما فراهانی/